Recensie “Onder correctoren” van Fred Baggen

Fred Baggen – Onder correctoren”

 

Verbaas jij je ook over spreektaligheid als ‘Dat gaat ‘m niet worden’, ‘Dat is ook zo’n dingetje’ en ‘Dat wassem’?
Herken je de symptomen van Aaneenschrijveritis, Afbreke-ritis?
Word je gekweld door Correctortortuur?
Maak jij je schuldig aan Etymoliegen?
Ben je een ,neuker?
Roep jij met betrekking tot taalregels ook vaker: ‘O(n)logisch!’?
Ben jij soms een Persklaarmaker From Hell?
Ga je gebukt onder Tussen-n-leed?
Lijd je wel eens aan Voetnood?
Ben jij Z-proof?

Dan is Onder correctoren een boek voor jou!

Even onder correctoren: een handboek (‘zelfhulpboek’) is het beslist níet. Evenmin staan er pasklare antwoorden in. Het is van alles wat: serieus, satire, feit, fictie, taal en teken. Aanbevolen voor iedereen die lezen en taal een feest vindt!

Iedereen die mij een beetje kent, weet dat ik op al de bovenstaande vragen volmondig “ja” zou antwoorden. Ik heb mijn leven lang al iets met taal gehad. Zo heb ik in het verleden genoten van “Vakantie in eigen taal” van taaljournalist Gaston Dorren (recensie). Nederlanders zijn steeds meer geïnteresseerd in hun eigen taal(gebruik). Denk aan het Nationaal Dictee en aan de boeken van Paulien Cornelisse en Wim Daniëls, die het actuele taalgebruik op een humoristische manier over het voetlicht brengen. Fred Baggen past ook in dit rijtje, maar hij gaat nog meer in de op de details van de Nederlandse taal. Dat is ook logisch, omdat je als corrector iedere letter van een tekst moet beoordelen. En dan kom je wel eens ongewone, inconsequente of gewoon erg vreemde dingen tegen. Baggen beschrijft deze op buitengewoon humoristische wijze. Dit is absoluut geen gortdroog leerboek, want Baggen weet alles vlot en duidelijk uit te leggen en hij heeft een geweldig gevoel voor humor, iets wat je misschien niet zou verwachten van een ,,neuker. Zo saai als mijn lessen Nederlands op de middelbare school waren (dat kan ik me na al die jaren nog goed herinneren), zo interessant is “Onder correctoren“. Het boek is geschreven volgen het ABC-principe (ABC is “toevallig” ook de afkorting van de naam van de uitgeverij van het boek). Je gaat van aaneenschrijveritis naar Z-proof. Iedere letter wordt apart behandeld en Baggen weet over ieder letter wel iets leuks te schrijven. Het boek verveelt geen moment. Ook qua typografie is het boek af en toe erg verrassend (altijd goed op die dubbele ‘r’ letten, mensen!). “Onder correctoren” is een must voor iedereen die zich (professioneel) met taal bezig houdt (zoals correctoren, redacteuren, journalisten vertalers, schrijvers, uitgevers, boekvormgevers, drukkers en zelfs bloggers), maar ook zeker een echte aanrader voor iedereen die van de Nederlandse taal houdt en er graag meer over wil weten.

Uitgeverij Aldus Boek Compagnie, mei 2016. 232 pag.

Advertentie

Recensie “Wat we zien als we lezen” van Peter Mendelsund

Peter Mendelsund – “Wat we zien als we lezen”

Heeft Tolstoj Anna Karenina echt beschreven? Heeft Melville ons ooit precies laten weten hoe Ismaël eruitzag? Of Faulkner zijn personage Benjy Compson? De verzameling van versplinterde beelden in een boek – hier een sierlijk oor, daar een losgeraakte krul, een zwierig opgezette hoed – en andere hints en aanwijzingen helpen ons lezers om een beeld van een personage of van de setting te krijgen, zonder dat de schrijver het expliciet beschrijft. Sterker nog: dit is precies wat lezen zo leuk maakt.
Aan de hand van talloze voorbeelden uit de wereldliteratuur laat dit schitterende en rijk geïllustreerde boek zien hoe dit unieke visuele proces van de lezer werkt.

Dit is op vele vlakken een uniek boek. Qua typografie, illustraties, qua onderwerp. Maar het is geen lichte kost. Vanuit de neurologie, psychologie en (wetenschaps)filosofie, doet Peter Mendelsund uit de doeken “wat we zien als we lezen”. Veel van wat we voor ons zien als we lezen, wordt namelijk helemaal niet door de schrijver gezegd. Het uiterlijk van karakters is daar een mooi voorbeeld van. Soms wordt een karakter omschreven als iemand “met een klassieke schoonheid”. Maar dat zegt ons nog niet. Wat voor kleur ogen? Wat is de vorm van het gezicht?

Tijdens het lezen van het boek van Mendelsund, begin je je te realiseren dat je niet eens weet hoe veel van je favoriete literaire personages eruit zien. Door de omschrijving weg te laten, vullen onze hersenen zelf het beeld aan. En dat is natuurlijk voor iedereen verschillend.

Persoonlijk heb ik genoten van dit boek, en ik zal het ook zeker herlezen, al was het alleen maar vanwege de meesterlijke layout en typografie. Mendelsund zet de lezer aan het denken over wat het echt gelezen heeft over een personage of een omgeving, en wat de hersenen van de lezer hebben aangevuld. Daardoor krijgt de lezer dus een actievere rol dan meestal werd voorgesteld: de lezer als passieve persoon die alleen de woorden absorbeert. Dit boek geeft je een ander perspectief op lezen.

Het is geen lichte kost, maar absoluut de moeite waard! Lezen over lezen is leuker dan ik gedacht had.

Uitgeverij Atlas Contact, 2015. 432 pag.