Recensie “Open hart” van Elie Wiesel

Elie Wiesel – “Open hart”

Een plotselinge openhartoperatie leidde tot deze prachtig geschreven overpeinzingen over het leven. Als schrijver Elie Wiesel op zijn tweeëntachtigste met spoed een hartoperatie moet ondergaan – er wordt gevreesd voor zijn leven – wordt hij voor een tweede keer geconfronteerd met zijn eigen sterfelijkheid. Als jonge jongen overleefde hij de Holocaust nadat hij op zijn vijftiende werd gedeporteerd naar Auschwitz. Dat verleden is nooit ver weg en bijna automatisch gaan zijn gedachten uit naar familieleden die tijdens de oorlogsjaren zijn weggevoerd en niet meer terugkwamen. Heeft hij in zijn boeken en in zijn publieke optredens genoeg gedaan om de oorlogsslachtoffers te blijven herinneren? En dan zijn zoektocht naar God: waar heeft die toe geleid? Is er nog hoop voor de mens? Vol liefde en wijsheid schrijft Wiesel in Open hart over zijn kinderen en kleinkinderen en getuigt hij van zijn hoop, zijn vertrouwen en zijn liefde voor het leven. Een zeer inspirerend boek, dat aanzet tot overpeinzing van het eigen leven.

De ondertitel van het boek luidt “Overpeinzingen van een overlever”. Dat heeft in het geval van Elie Wiesel natuurlijk een dubbele betekenis: hij overleefde niet alleen zijn vijfvoudige bypassoperatie, maar ook de grootste verschrikking van de 20e eeuw: de holocaust, waarin hij zoveel van zijn vrienden en familieleden heeft verloren. Dit is een thema dat in vrijwel al zijn boeken (direct of indirect) terugkomt. Zo ook in “Open hart“. De woorden zijn simpel. De gevoelens oprecht en de gedachten herkenbaar. Als hij de operatiekamer wordt binnengereden, vraagt hij zich af of hij nog zal bijkomen uit de narcose of dat dit zijn einde is. Hij moet denken aan een vriendin van zijn vrouw die eenzelfde operatie heeft gehad, maar daar niet meer uit ontwaakte. Wiesel overpeinst de relaties tussen mensen, de relaties tussen de generaties, de relaties tussen de mens en god. Zoals altijd weet hij met zijn open blik en met eenvoudige bewoordingen de lezer te raken. Dit mag dan misschien niet de titel zijn waarmee hij de geschiedenisboeken haalt (dat zal waarschijnlijk “Nacht” zijn), maar desalniettemin is “Open hart” een pareltje dat met open hart gelezen dient te worden. En herlezen, want de gedachten van Wiesel zijn en blijven relevant. Een schitterend boekje en een waardevolle aanvulling op het reeds omvangrijke werk van Wiesel.

Uitgeverij Meulenhoff, juni 2016. 104 pag.

Advertentie

Recensie “Ik heet Lucy Barton” van Elizabeth Strout

Elizabeth Stout – “Ik heet Lucy Barton”

In haar internationale bestseller “Olive Kitteridge“, die met de Pulitzerprijs werd bekroond en waarvan een succesvolle, prijswinnende HBO-serie is gemaakt, toonde Elizabeth Strout zich een groot kenner van menselijke relaties. In haar nieuwe roman “Ik ben Lucy Barton” wordt door een eenvoudig ziekenhuisbezoek inzicht verschaft in de meest kwetsbare relatie van allemaal: die tussen moeder en dochter. Lucy Barton is langzaam aan het herstellen van wat een simpele blindedarm-operatie had moeten zijn. Haar moeder, met wie ze in jaren niet gesproken heeft, komt op ziekenbezoek. Ze zoeken toenadering tot elkaar door te roddelen over mensen die Lucy nog uit het dorp van haar jeugd kent, maar het blijft onwennig. Haar leven in het boerendorp Amgash, Illinois heeft ze inmiddels achter zich gelaten en woont nu met haar man en twee dochtertjes in New York.  Onder de oppervlakte liggen nog steeds de spanning en het verlangen dat elk aspect van Lucy’s leven beïnvloed heeft: het ontvluchten van haar getroebleerde familie en haar verlangen om schrijfster te worden. De stem van Lucy verbindt dit krachtige verhaal: ijverig observerend, diep menselijk en in alle toonaarden herkenbaar.

“Dit is het verhaal van een moeder die van haar dochter houdt. Op een gebrekkige manier. Omdat al onze liefde gebrekkig is.”

Tot haar elfde jaar woonde Lucy Barton met haar ouders, broer en zus in grote armoede in de garage naast het huis van Lucy’s oudoom. Toen die overleed, verhuisden ze naar het huis. Jaren later woont ze in New York en heeft daar een gezin gesticht met haar man William, die ze op de universiteit leerde kennen. Het boek begint in het ziekenhuis. Lucy een blindedarm-operatie ondergaan, maar blijkt een infectie te hebben waardoor ze langer in het ziekenhuis moet blijven. Op een gegeven moment zit haar moeder, die ze al een aantal jaren niet meer gezien heeft, aan het voeteneinde haar bed. Ze praten over vroeger, over de mensen uit het dorp, over mensen in roddelblaadjes. Wie een affaire kreeg met wie en wie er in de steek gelaten was door een echtgenoot of echtgenote. De conversatie blijft oppervlakkig.

“Maar ik bleek nog iets te willen. Ik wilde dat mijn moeder naar mijn leven vroeg. Ik wilde haar vertellen over het leven dat ik nu leidde.”

Op een uiterst subtiele en kundige wijze beschrijft Elizabeth Stout de relatie tussen de moeder en de dochter. Onder de oppervlakte gebeurt ontzettend veel. Het gaat niet om wat moeder en dochter tegen elkaar zeggen, het gaat er meer om wat ze juist niet zeggen. De werkelijke communicatie speelt zich tussen de regels af. Een bijzondere roman die veel literatuurliefhebbers zal aanspreken.

Uitgeverij Atlas Contact, 2016. 174 pag.