Recensie “Ivanov” van Hanna Bervoets

Rusland, 1924. Wetenschapper Ilya Ivanov heeft één droom. Hij wil menselijk DNA combineren met dat van een aap, om zo een heel nieuw, hybride wezen te kweken. Overmoedig reist Ivanov naar Afrika om chimpansees te insemineren met mensensperma.

Amerika, 1994. Felix, een jonge, homoseksuele student vertrekt voor een halfjaar naar New York om een seminar journalistiek te volgen. In eerste instantie heeft hij moeite zijn plek te bepalen binnen de verschillende subculturen op de campus. Maar dan ontmoet hij virologe Helena Frank. Helena doet onderzoek naar de oorsprong van het hiv-virus: aids moet tijdens de experimenten van Ivanov van aap op mens zijn overgegaan, is haar these.
Felix besluit een artikel te schrijven over Helena. Naarmate zijn research vordert bouwt hij een intense relatie op met de hoogleraar. Dit tot ongenoegen van Lois, Helena’s jongere assistente. Algauw raakt Felix verstrikt in een complex machtsspel met Lois en Helena, waarbij de rollen voortdurend veranderen en de drijfveren lang ongewis blijven. Gebruikt Helena Felix voor haar experiment of gebruikt hij haar voor zijn studie? En wat verbergen de twee vrouwen; welke rol spelen de controversiële ideeën van Ivanov bij hun onderzoek?

In deze knap geschreven roman heeft Hanna Bervoets meerdere lagen gecreëerd. Het boek beschrijft eigenlijk het verhaal van de hoofdpersoon Felix, die in 1994 in New York een aantal vakken journalistiek gaat volgen, maar er het boek gaat al snel behoorlijk de diepte in, zonder de lezers af te schrikken. “Ivanov” gaat over ziekte, wetenschap, biologie, homoseksualiteit en Bervoets gaat stevige filosofische (ethische) vragen niet uit de weg. Sterker nog: ze zoekt ze bewust op. Dat maakt dit boek zo’n onweerstaanbare roman. Dit is geen verhaaltje dat je even leest en vervolgens weglegt. Dit boek laat je nadenken over behoorlijk zware (filosofische) onderwerpen. Toch is het geen moeilijk boek om te lezen. De vertelstijl van Bervoets is lichtvoetig en het verhaal is, ondanks meerdere verhaallijnen in diverse decennia, erg leesbaar. Hanna Bervoets heeft met “Ivanov” een ijzersterke roman geschreven, die waarschijnlijk hoog zal scoren in de de Top-10-lijstjes van beste boeken van 2016. Dit was mijn eerste kennismaking met het werk van Hanna Bervoets, maar ze heeft er in mij in ieder geval weer een fan bij.

Uitgeverij Atlas Contact, 2016. 320 pag.

Advertentie

Recensie “Sinds het zwijgen begon” van Jesse Ball

Jesse Ball – “Sinds het zwijgen begon”

In vier maanden tijd verdwijnen acht mensen uit hun huis in hetzelfde Japanse dorp. De politie ontvangt een schriftelijke bekentenis, ondertekend door de 29-jarige Oda Sotatsu. Deze wordt uitgebreid verhoord en draait de gevangenis in. Tot zover de bekende ingrediënten van menig literaire thriller. Maar deze zijn slechts het uitgangspunt voor een roman waarin Jesse Ball, of de gelijknamige verteller die door het geval Sotatsu gefascineerd raakt, de grenzen van fictie tot het uiterste rekt. Sinds het zwijgen begon heeft de vorm van een onderzoeksverslag, maar hoe meer ‘Ball’ boven tafel krijgt, des te groter wordt het raadsel. Heeft Sotatsu überhaupt de misdaad gepleegd? Waarom volhardt hij in zwijgen? Op een even vindingrijke als toegankelijke manier voert Jesse Ball ons mee in een volstrekt origineel, op zichzelf staand literair universum.

“Sinds het zwijgen begon” is mijn eerste kennismaking met het werk van Jesse Ball, terwijl dit toch al zijn vierde roman is. Ik heb dit boek met ontzettend veel plezier gelezen. Het boek lijkt fragmentarisch door de interviews met de verschillende personen die te maken hebben gehad met Oda Sotatsu, afgewisseld met opmerkingen van de interviewer (die in het boek wordt aangesproken als Jesse Ball), brieven en enkele foto’s. Toch leest het boek makkelijk weg. Het is een buitengewoon boeiend verhaal, en de vorm die Jesse Ball heeft gekozen voor zijn roman is zeker niet de makkelijkste weg. Hij heeft het zichzelf af en toe flink moeilijk gemaakt. Als dit verhaal echter recht-toe-recht-aan verteld zou worden, zou de spanning weg zijn. Juist de verschillende manieren waarop de personages de hoofdpersoon Oda Sotatsu beschrijven, zorgen voor spanning. Wie van deze geïnterviewde mensen spreekt de waarheid? Of is er helemaal geen waarheid? Dit boek zal zeker in mijn top 5 van beste boeken van 2015 eindigen. Een uniek boek, en ik hoop nog veel van Jesse Ball te kunnen lezen. Ik ben besmet met het “Jesse Ball-virus” en wil graag alles van hem lezen. Hij heeft er in ieder geval een fan bij.

Uitgeverij Atlas Contact, 2015. 252 pag.

Recensie “Het gat” van Øyvind Torseter

Øyvind Torseter – “Het gat”

“Ja, hallo, ik heb een gat in mijn appartement ontdekt… Het beweegt… Zouden jullie eens kunnen komen kijken wat het is? Wat?! Moet ik het bij jullie langsbrengen? Hallo?!”
Het gat is het verhaal van de charmante hoofdpersoon die op een ochtend wakker wordt en een gat in zijn appartement aantreft. Dit leidt een geheel ander leven. De hoofdpersoon gaat op zoek naar de herkomst ervan, maar blijkbaar is niet voor alles een verklaring te vinden. Uiteindelijk stopt hij het gat maar in een doos en brengt het naar een laboratorium voor verder onderzoek.

Het eerste wat opvalt als je dit boek in handen krijgt, is het gat in het midden van het boek dat dwars door het hele boek gaat. En dat gat is eigenlijk de “hoofdpersoon” van “Het Gat“. Het hele boek draait om Het Gat. Het is een boek met zeer weinig tekst, maar zeer mooi geïllustreerd. Je kunt het boek op meerdere manieren lezen: als een simpel stripboek, of op een meer filosofisch niveau. Zoals dat er niet voor alles (in dit geval Het Gat) een verklaring te vinden is. Een unieke aanwinst voor iedere boekenverzameling!

Uitgeverij De Harmonie, 2015.