Anya Niewierra – “Het Dossier”
Na haar veelbelovende debuut “Vrij uitzicht” dat genomineerd werd voor zowel de Debutantenprijs, de Schaduwprijs als Beste Thriller, komt Anya Niewierra nu met “Het dossier“.
Deze nieuwe thriller maakt de hooggespannen verwachtingen meer dan waar. De ingrediënten; de voormalige DDR, kunstvervalsing van belangrijke expressionisten én een orgaanroof zijn door Niewierra nauwgezet in elkaar vervlochten tot dé ultieme thriller. De 46-jarige weduwe Josta Bresse wordt op een ochtend wakker en blijkt slachtoffer van een orgaanroof. Tijdens het onderzoek naar de daders ontdekt de Nederlandse recherche dat de identiteit van Josta is ‘gewist’. Na een aanslag op haar leven duikt ze onder. Ze besluit het heft in eigen hand te nemen en zelf op onderzoek uit te gaan. De speurtocht voert haar terug naar Oost-Berlijn waar ze werkte als kunstvervalser. De ‘Königstein-Gruppe’, het team van kunstvervalsers waar zij in 1988 deel van uitmaakte, werkte in opdracht van het toenmalige DDR-regime. Vlak voor de val van de Muur werd het team gearresteerd en naar de gevangenis Hohenschönhausen afgevoerd. Reden: het Dossier waarin de DDR-top de geheime vervalsingsactiviteiten documenteerde, bleek verdwenen. 25 jaar later blijkt dit Dossier reden voor moord, want er zijn personen die koste wat het kost hun DDR-verleden willen afdekken. Opgejaagd als een wild dier probeert Josta Bresse het Dossier in handen te krijgen, maar de macht en de invloed die de daders hebben, blijkt groot. Enorm groot.
“Het Dossier” gaat direct spannend van start als kunstenares en kersverse weduwe Josta Bresse (geboren als Josta Wolf) wakker wordt en een litteken op haar onderbuik ontdekt. Het blijkt dat ze een aantal dagen in haar geheugen mist en dat ze in die tijd van een nier beroofd is, maar na de operatie weer in haar eigen bed is gelegd. Als ze aangifte doet, komt ze tot de ontdekking dat haar identiteit “gewist” is. Volgens de Duitse dossiers is ze reeds in 1989 in het ziekenhuis overleden na een ernstige zwangerschapsvergiftiging. De Nederlandse politie is niet echt behulpzaam en ziet in haar meer een verdachte dan een slachtoffer. Ook denken ze dat ze fraude met documenten heeft gepleegd en de identiteit van de (volgens de documenten) overleden Josta Wolf gebruikt heeft om in Nederland te kunnen gaan wonen. Na een aantal heftige gebeurtenissen waardoor ze haar leven niet meer zeker is, besluit Josta dat alles wat in die korte tijd gebeurd is, te herleiden moet zijn tot de periode dat ze in de DDR woonde en in opdracht van de Oost-Duitse overheid vervalste kunstwerken produceerde. De hoofdstukken over Josta worden afgewisseld door hoofdstukken die cursief gedrukt zijn. In de eerste instantie is het nog niet duidelijk wie de “Emma” is die steeds aangesproken wordt in deze cursief gedrukte hoofdstukken, maar dat wordt later steeds meer duidelijk. Evenals wie de persoon is die in deze hoofdstukken zijn verleden aan deze Emma openbaart. Schrijver Tomas Ross noemde dit boek reeds “een parel binnen de Nederlandstalige misdaadliteratuur”, en daar is geen woord van gelogen. Wat een unieke thriller is dit. Een van de meest originele thrillers die ik in lange tijd gelezen heb. Meeslepend van de eerste tot de laatste pagina, alle details perfect gecomponeerd tot een indringend geheel. Wie zo’n bijzondere thriller kan schrijven, beschikt over een uniek talent. Van meerdere mensen heb ik gehoord dat ze dit de beste thriller vinden sinds “Ik ben Pelgrim” van Terry Hayes en daar kan ik me helemaal in vinden. “Ik ben Pelgrim” is al enige tijd een van mijn favoriete thrillers aller tijden en “Het Dossier” van Anya Niewierra staat nu ook in dat lijstje. Een indrukwekkende prestatie. Verplicht leesvoer voor alle thrillerliefhebbers!
Uitgeverij B for Books, januari 2017. 398 pag.
New Word Order 