Boek van de maand: “4 3 2 1” van Paul Auster

Paul Auster – “4 3 2 1”

Na “Sunset Park” uit 2010 is dit het eerste fictie-werk van Paul Auster in 7 jaar tijd en het resultaat mag er zijn. Een vuistdikke roman van ruim 900 pagina’s waarin de vier parallelle levens van Archibald Isaac Ferguson beschreven worden. Iedere beslissing in het leven van een mens leidt naar een ander levenspad. In “4 3 2 1” laat Auster op zijn eigen herkenbare en meesterlijke stijl zien wat de gevolgen kunnen zijn van bepaalde keuzes in het leven. Dit boek mag gerust zijn magnum opus genoemd worden. Zelf zegt Auster dat zijn vorige boeken in meer of mindere mate tot de totstandkoming van deze roman hebben geleid. Auster staat, zeker sinds zijn “New York Trilogie” uit 1987, bekend als een van de beste hedendaagse Amerikaanse schrijvers en met “4 3 2 1” lost bij die belofte ruimschoots in. Het is een roman geworden waar echte Auster-fans van zullen smullen, maar die ook nieuwe lezers zal kunnen bekoren. Het is wellicht ongebruikelijk om als kennismaking te beginnen met het dikste boek van een auteur, maar ik denk dat liefhebbers van de betere hedendaagse literatuur van dit boek zullen genieten. Ik denk niet dat het te vroeg is om dit boek nu al uit te roepen tot een klassieker van de hedendaagse Amerikaanse literatuur. Qua belang is deze titel belangrijker dan bijvoorbeeld “Onderwereld” (eveneens een moderne klassieker) van collega en vriend Don DeLillo.

Op 3 maart 1947 wordt, twee weken te vroeg, Archibald Isaac Ferguson geboren, het enige kind van Rose en Stanley Ferguson. Archibalds leven zal gelijktijdig vier verschillende paden volgen. Vier identieke Archibalds, bestaand uit hetzelfde dna, vier jongens die fysiek een en dezelfde zijn, leiden vier parallelle en volstrekt verschillende levens. Elk levenspad neemt een andere richting. Liefdes en vriendschappen en intellectuele interesses contrasteren. Een jongen groeit keer op keer op. Iedere Archibald zal verliefd worden op Amy Schneiderman, maar hun relatie zal steeds een andere zijn. Lezers zullen meegenieten van Archibalds successen, en meeleven met de tragische gebeurtenissen die hem overkomen. Zo ontvouwen de levensverhalen van de vier Archibalds zich.

Uitgeverij De Bezige Bij, februari 2017. 912 pag.

Advertentie

Recensie “Het Dossier” van Anya Niewierra

Anya Niewierra – “Het Dossier”

Na haar veelbelovende debuut “Vrij uitzicht” dat genomineerd werd voor zowel de Debutantenprijs, de Schaduwprijs als Beste Thriller, komt Anya Niewierra nu met “Het dossier“.
Deze nieuwe thriller maakt de hooggespannen verwachtingen meer dan waar. De ingrediënten; de voormalige DDR, kunstvervalsing van belangrijke expressionisten én een orgaanroof zijn door Niewierra nauwgezet in elkaar vervlochten tot dé ultieme thriller. De 46-jarige weduwe Josta Bresse wordt op een ochtend wakker en blijkt slachtoffer van een orgaanroof. Tijdens het onderzoek naar de daders ontdekt de Nederlandse recherche dat de identiteit van Josta is ‘gewist’. Na een aanslag op haar leven duikt ze onder. Ze besluit het heft in eigen hand te nemen en zelf op onderzoek uit te gaan. De speurtocht voert haar terug naar Oost-Berlijn waar ze werkte als kunstvervalser. De ‘Königstein-Gruppe’, het team van kunstvervalsers waar zij in 1988 deel van uitmaakte, werkte in opdracht van het toenmalige DDR-regime. Vlak voor de val van de Muur werd het team gearresteerd en naar de gevangenis Hohenschönhausen afgevoerd. Reden: het Dossier waarin de DDR-top de geheime vervalsingsactiviteiten documenteerde, bleek verdwenen. 25 jaar later blijkt dit Dossier reden voor moord, want er zijn personen die koste wat het kost hun DDR-verleden willen afdekken. Opgejaagd als een wild dier probeert Josta Bresse het Dossier in handen te krijgen, maar de macht en de invloed die de daders hebben, blijkt groot. Enorm groot.

“Het Dossier” gaat direct spannend van start als kunstenares en kersverse weduwe Josta Bresse (geboren als Josta Wolf) wakker wordt en een litteken op haar onderbuik ontdekt. Het blijkt dat ze een aantal dagen in haar geheugen mist en dat ze in die tijd van een nier beroofd is, maar na de operatie weer in haar eigen bed is gelegd. Als ze aangifte doet, komt ze tot de ontdekking dat haar identiteit “gewist” is. Volgens de Duitse dossiers is ze reeds in 1989 in het ziekenhuis overleden na een ernstige zwangerschapsvergiftiging. De Nederlandse politie is niet echt behulpzaam en ziet in haar meer een verdachte dan een slachtoffer. Ook denken ze dat ze fraude met documenten heeft gepleegd en de identiteit van de (volgens de documenten) overleden Josta Wolf gebruikt heeft om in Nederland te kunnen gaan wonen. Na een aantal heftige gebeurtenissen waardoor ze haar leven niet meer zeker is, besluit Josta dat alles wat in die korte tijd gebeurd is, te herleiden moet zijn tot de periode dat ze in de DDR woonde en in opdracht van de Oost-Duitse overheid vervalste kunstwerken produceerde. De hoofdstukken over Josta worden afgewisseld door hoofdstukken die cursief gedrukt zijn. In de eerste instantie is het nog niet duidelijk wie de “Emma” is die steeds aangesproken wordt in deze cursief gedrukte hoofdstukken, maar dat wordt later steeds meer duidelijk. Evenals wie de persoon is die in deze hoofdstukken zijn verleden aan deze Emma openbaart. Schrijver Tomas Ross noemde dit boek reeds “een parel binnen de Nederlandstalige misdaadliteratuur”, en daar is geen woord van gelogen. Wat een unieke thriller is dit. Een van de meest originele thrillers die ik in lange tijd gelezen heb. Meeslepend van de eerste tot de laatste pagina, alle details perfect gecomponeerd tot een indringend geheel. Wie zo’n bijzondere thriller kan schrijven, beschikt over een uniek talent. Van meerdere mensen heb ik gehoord dat ze dit de beste thriller vinden sinds “Ik ben Pelgrim” van Terry Hayes en daar kan ik me helemaal in vinden. “Ik ben Pelgrim” is al enige tijd een van mijn favoriete thrillers aller tijden en “Het Dossier” van Anya Niewierra staat nu ook in dat lijstje. Een indrukwekkende prestatie. Verplicht leesvoer voor alle thrillerliefhebbers!

Uitgeverij B for Books, januari 2017. 398 pag.

Recensie “Smeltende vrouw” van Sander Kok

Sander Kok – “Smeltende vrouw”

Schaamte is een moeilijke vlek, vond hij. Maar als je lang genoeg boent is de plaats waar de vlek gezeten heeft schoner dan ze ooit is geweest. Zo had hij bij Neeltje trots uit schaamte gemaakt. Ze was nu bijna even trots op haar lichaam als hij. Iemand heeft begrepen dat Reukens, docent aan een school voor hoogbegaafde kinderen, ongelukkig is, want hij wordt op een avond in zijn werkkamer gebeld met de vraag of hij het geluk wil oppakken. Daar moet wel iets tegenover staan: een klein offer, haast het vermelden niet waard. Zijn vrouw, Neeltje, ondergaat intussen zijn liefde. Dagelijks wacht ze tot hij thuiskomt, klaar om gevoerd en aanbeden te worden. Samen streven ze naar een gewicht van 250 kilo. Haar droomgewicht. Na het telefonische aanbod ligt het geluk ineens voor het oprapen – maar alleen voor mensen die moreel flexibel zijn. Naast hen woont Leo. Hij heeft het geluk al: als drievoudig loterijwinnaar houdt hij het stevig in zijn gesloten vuist. Hij gelooft in het Lot en is ervan overtuigd dat hij een belangrijk filosofisch werk moet schrijven. Daarvoor dient hij zijn omgeving ingrijpend te veranderen. Zijn vrouw, Bella, brengt de zwaarste offers en probeert van hem te blijven houden met alles wat ze in zich heeft. Dan ziet ze in het huis naast haar een enorme vrouw, met aan liefde geen gebrek.

“Smeltende vrouw“… alleen de titel al maakt het boek het lezen waard. Het is de debuutroman van Sander Kok en het is een droomdebuut. Het schrijfplezier spat gewoon van de pagina’s. Hiermee legt hij niet alleen de lat voor zichzelf erg hoog, maar ook voor andere debutanten. Het jaar is nog maar net begonnen en er zullen nog vele debuten volgen. Die zullen waarschijnlijk bijna automatisch getoetst worden aan de kwaliteit van “Smeltende vrouw“. Het is een filosofische roman, maar zeker niet zwaar op de hand. Op een humoristische manier beschrijft Kok de personages en de thema’s. Dit boek smeekt op een prominente plek op de boekenplank en om nog vaak herlezen te worden. Een buitengewoon origineel debuut. Wat mij betreft een echte aanrader.

Uitgeverij Prometheus, januari 2017. 252 pag.