Pagina “Over ons” aangepast

Zojuist hebben we de pagina “Over ons” aangepast, zodat die beter aansluit bij onze activiteiten. Klik in het menu boven of klik hier op “Over ons“.

Gastrecensie “Zeldzame aarden” van Sandro Veronesi

Binnen een tijdsbestek van 24 uur verliest een man de controle over zijn gehele leven: hij maakt een ernstige fout op het werk, hij vindt zijn kantoor verzegeld, hij ontdekt dat zijn compagnon is gevlucht en hem met de problemen heeft opgezadeld, hij breekt definitief met zijn partner – en intussen is zijn dochter van huis weggelopen. Hij voelt zich opgejaagd en vlucht, maar de plotselinge puinhoop van zijn leven maakt op hem ook de indruk van een nauwkeurig ontwerp.

Deze man is Pietro Paladini, de onbeweeglijke held van Kalme chaos, die wij negen jaar later in een omgekeerde situatie tegenkomen, dolend op zoek naar het gewone leven dat hij plotseling is kwijtgeraakt, of – en dat zal zijn ontdekking zijn – dat hij nooit echt heeft gehad.

Het is mij sinds ik begonnen ben met mijn bedenksels over boeken neer te pennen nog nooit eerder overkomen. Een boek lezen, weten dat je moet verder lezen, niet weten waarom, genieten van de prachtige taal om dan pas in de laatste drie hoofdstukken te beseffen waarom je dit moest lezen. “Zeldzame aarden” (2013) is het vervolg op “Kalme Chaos” (2006), het verhaal waarin Pietro Paladini, succesvol directeur van een tv-station in Milaan, zijn vrouw Lara verliest aan een aneurysma en alleen achterblijft met zijn 10-jarige dochter Claudia. “Kalme Chaos” heb ik niet gelezen maar dat is geen beletsel, ik zal het wel nog lezen! Nu zijn we acht jaar verder. Pietro heeft Milaan al enige jaren verruild voor Rome, is mede-eigenaar van een bedrijf in tweedehands auto’s en heeft al vier jaar een relatie met vriendin D. Dochter Claudia is inmiddels achttien. Als volledig onverwacht zijn compagnon het brein blijkt te zijn van een autozwendel en de belastingsinspectie zijn bedrijf verzegelt wordt Pietro gedwongen te vluchten. Dit is slechts de aanzet voor een retrospectie in zijn eigen brein en gedachten. Weergaloos is de grappige wijze waarop Veronesi de hoofdfiguur Pietro schijnbaar onbenullige details laat opmerken en beschrijven. Ze zijn uit het leven gegrepen en laten je balanceren tussen eigen kleinschalig geluk en de drang naar succes.
De krop in de keel kreeg ik inderdaad pas op het einde van het boek tijdens het gesprek tussen Claudia en Pietro wat meteen ook de reden is waarom je dit boek moet lezen. Dit hakt er behoorlijk diep in.

Uitgeverij Prometheus, 2015. 368 pag.

Gastrecensent: Jan Stevens (www.boekensite.gent)

Advertentie

Boekenplaatje

Boekenplaatje

Recensie “De terugkeerling” van Patrick Pouw

Patrick Pouw – “De terugkeerling”

“De terugkeerling” is het verhaal van de tot de islam bekeerde Bilal van Wijk. Geboren als Pjotr in Nieuwegein, is Bilal bezeten door één gedachte: 10 jaar na de moord op Theo van Gogh in de voetsporen treden van diens moordenaar Mohammed Bouyeri, Dit is ook het verhaal van Mohammed el Amrani (die Mo genoemd wil worden), die opgroeit in Kanaleneiland. Enkele weken voor 9/11 weet hij het betonnen getto dat hij zo haat te ontvluchten, om in Manchester literatuur te gaan studeren. Na de moord op Van Gogh keert hij terug naar Nederland om voor de AIVD moslims te schaduwen, Dat voert hem – bitter en teleurgesteld – terug naar de wijk waar hij opgroeide. Daar wordt hij geconfronteerd met een onverwerkt verleden.

“De terugkeerling” is een rauwe, explosieve roman over identiteit. Zowel Bilal als Mo worstelen op hun eigen manier met hun islamitische identiteit. Pjotr denk zichzelf en God gevonden te hebben in de islam en trekt in zijn nieuwe islamitische identiteit met bijpassende naam (Bilal) op met Marokkanen die hij in de moskee treft, terwijl Mo niets van de islam wil weten. Allebei worstelen ze met de moeilijkheden die moslim zijn met zich mee brengt in Nederland. Helemaal na 9/11 en de moord op Theo van Gogh. Ook al is Mo geen moslim, de omgeving blijft hem toch zo zien. Hij is immers een Marokkaan, ook al is hij in Nederland geboren. “Als de mensen om je heen je beschouwen als moslim, dan is het heel lastig. Ze blijven je erop aanspreken, snap je”?

Op briljante wijze weet Patrick Pouw de problemen neer te zetten van Marokkanen en moslims in Nederland. Door de schrijfstijl van Pouw kruip je in de huid van een Marokkaan en leef je zijn leven een beetje. Je merkt waar Marokkanen en moslims tegen aanlopen in Nederland, in onze “tolerante samenleving”, waarin iedere moslim, of iedereen met een Arabisch of Noord-Afrikaans uiterlijk meteen een mogelijke terrorist is. Als er zo tegen je aangekeken wordt, krijg je vanzelf een hekel aan die maatschappij.

“De terugkeerling” is de debuutroman van Pouw, en meteen knalt hij erin met een roman die iedereen tot nadenken zal stemmen. Van deze schrijver zullen we nog meer horen. Met dit debuut heeft hij zich direct weten te plaatsen tussen de groten van de Nederlandse literatuur. Laat het volgende boek maar komen, inshallah.

Uitgeverij Lebowski, 2016. 320 pag.

Rechtenkwestie Anne Franks dagboek nog niet beslist

De aangekondigde publicatie op internet van de dagboeken van Anne Frank bleef vrijdag uit. Dus blijft de vraag: wie bezit het copyright?Auteursrechten vervallen zeventig jaar na de dood van een schrijver, met ingang van de eerste dag van het nieuwe jaar – zo is het in Europa geregeld. Anne Frank overleed in 1945, en volgens onder anderen de Franse communicatiewetenschapper Olivier Ertzscheid komt het dagboek van het joodse meisje derhalve sinds gisteren toe aan het publieke domein. Hij kondigt al weken aan het origineel op internet te zullen plaatsen.

Het Anne Frank Fonds in Basel onderneemt echter juridische stappen tegen iedereen die de auteursrechten schendt. De rechten van het dagboek, stelt het fonds, berusten immers mede bij Annes vader Otto Frank, die de twee originele dagboeken na de Tweede Wereldoorlog samensmeedde tot één ‘lezersvriendelijk’ geheel, dat in Nederland verscheen onder de titel “Het Achterhuis”. Voor deze samenstelling zouden ook hem auteursrechten toekomen. Otto Frank overleed in 1980, en daarmee zou het copyright pas aflopen in 2030 of later, afhankelijk van de auteurswetgeving in verschillende landen.

Otto Frank

Daar komt bij dat het Zwitserse Anne Frank Fonds in 1986 een completere versie van de twee originele delen publiceerde. Door al die verschillende versies van Annes dagboek is het Europees recht hierop niet één op één toepasbaar, laat Kamiel Koelman, de Nederlandse advocaat van het Fonds, per mail weten.

Ook de Nederlandse Anne Frank Stichting was voornemens de originele manuscripten van het dagboek in 2016 te publiceren. De Stichting, die de originele dagboeken in bruikleen heeft van het NIOD Instituut voor oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, kopieerde de oorspronkelijke tekst voor wetenschappelijk onderzoek met als doel tot een gezamenlijke, integrale publicatie van de manuscripten te komen. Het Anne Frank Fonds in Basel spande hierop een rechtszaak aan, die afgelopen 23 december diende voor de rechtbank in Amsterdam.

De rechtbank oordeelt dat het Zwitserse Fonds zich ‘de zeggenschap toe lijkt te eigenen over welk onderzoek wel en niet mag plaatsvinden’, en ‘dat is geen recht dat door het auteursrecht wordt beschermd’. De rechtbank veroordeelde het fonds tot het betalen van 25 duizend euro proceskosten.

Desalniettemin kwamen de Nederlandse Stichting en het Zwitserse Fonds tijdens het proces overeen dat de auteursrechten doorlopen vanwege die completere publicatie in 1986. De Nederlandse Stichting ziet derhalve af van haar voorgenomen publicatie van Anne Franks originele manuscripten.

Tot dusver houden communicatiewetenschapper Ertzscheid en de Franse parlementariër die hem steunt, zich stil. Of het Anne Frank Fonds bij voorbaat met juridische maatregelen tegen online publicatie heeft gedreigd, is niet duidelijk. ‘Wat het Fonds ook doet tegen inbreuken’, laat advocaat Koelman per mail weten, ‘zal niet in de krant worden aangekondigd’.

Ook de auteursrechten van het omstreden boek “Mein Kampf ” van Adolf Hitler, de Duitse dictator die de Tweede Wereldoorlog evenmin overleefde, verliepen op 1 januari. Zijn werk was echter al eerder integraal op het internet te vinden.

Bron: De Volkskrant, 1 januari 2016